การพระราชทานสกุล ณ จำปาศักดิ์ ของ เจ้าบุญอุ้ม_ณ_จำปาศักดิ์

๔ กันยายน พ.ศ. ๒๔๕๔ ร.๖ พระราชทานนามสกุล ณ จัมปาศักดิ์ (Na Champassakdi) แก่เจ้าศักดิ์ประสิทธิ์ (เบงหรือเบ็งคำ) อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง นายอำเภอเมืองพิษณุโลก ปลัดเมืองแพร่ และเจ้าศักดิ์ประเสริฐ (อุยหรืออุ้ย) อดีตอภิรัฐมนตรีที่ปรึกษาในพระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิตแห่งพระราชอาณาจักรลาว ณ นครหลวงเวียงจันทน์ ข้าราชการกระทรวงมหาดไทยของสยาม ลำดับสกุลพระราชทานที่ ๑๖๑๘ ทั้ง ๒ องค์เป็นเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ของราชวงศ์จำปาสักที่มาประทับรับราชการในไทยจากการเกลี้ยกล่อมของไทยด้วยไม่ปรารถนาเป็นข้าราชการอินโดจีนฝรั่งเศส ทั้ง ๒ เป็นพระโอรสสมเด็จเจ้าย่ำขะหม่อมยุติธรรมธรนครจำปาศักดิ์รักษาประชาธิบดี (คำสุกหรือคำศุข ณ จำปาศักดิ์) กษัตริย์ครองนครจำปาสักองค์ที่ ๑๑ และเป็นพระนัดดาในสมเด็จเจ้าย่ำขะหม่อมฮุย กษัตริย์ครองนครจำปาสักองค์ที่ ๗ นอกจากนี้ยังเป็นพระปิตุลา (อา) ของเสด็จเจ้าบุนอุ้มด้วย ต่อมา พ.ศ. ๒๔๙๐ หลังเสด็จเจ้าบุนอุ้มเป็นผู้สำเร็จราชการต่างพระเนตรพระกรรณในพระบาทสมเด็จพระเจ้ามหาชีวิต และหลังการสถาปนาพระราชอาณาจักรลาว พระองค์ไม่พอพระทัยและไม่ปรารถนาให้ราชวงศ์จำปาสักเป็นส่วนใดส่วนหนึ่งของสยามตามพระปิตุลาทั้ง ๒ จึงดำริใช้ราชสกุลให้ต่างจากสกุลพระราชทานของไทยโดยอาศัยชื่อราชสกุลเดิมจากราชสกุล ณ จัมปาศักดิ์ แล้วตั้งเป็นราชสกุล ณ จำปาศักดิ์ (Na Champassak) เพื่อใช้เป็นราชสกุลของพระองค์ในฐานะประมุขสูงสุดของราชวงศ์และพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ที่ประสูติและประทับในพระราชอาณาจักรลาวกับนครจำปาสัก ข้อแตกต่างระหว่างราชสกุลที่พระองค์ทรงใช้และราชสกุลพระราชทานจาก ร.๖ คือ

๑. ราชสกุลของพระองค์ใช้คำว่า จำปา เป็นคำนำหน้าซึ่งเขียนแบบภาษาลาว ส่วนราชสกุลพระราชทานจาก ร.๖ ของสยามใช้คำว่า จัมปา ซึ่งมาจากบาลี-สันสกฤตว่า จมฺปา

๒. คำว่า สัก หรือ ศักดิ์ ของนามราชสกุลในรูปอักษรโรมันนั้นเสด็จเจ้าบุญอุ้มสะกดว่า sak ตรงตามเสียงภาษาลาว แต่นามราชสกุลพระราชทานจาก ร.๖ ของสยามใช้คำว่า sakdi ตามรากศัพท์สันสกฤตว่า ศกฺติ

อย่างไรก็ตามเจ้านายจำปาสักบางองค์ที่ประทับในลาวมีการใช้ราชสกุลที่รับพระราชทานจากพระองค์ต่างกันไปทั้ง ณ จำปาศักดิ์, นะจำปาสัก (ນະຈຳປາສັກ), นะ จำปาสัก (ນະ ຈຳປາສັກ) และ นะจำปาสักดิ (ນະຈຳປາສັກດິ) ːซึ่งเขียนโดยภาษาลาวตามความเข้าใจของเจ้านายจำปาสักบางองค์ เนื่องจากชั้นต้นภาษาลาวฝ่ายอาณาจักรไม่นิยมใช้ ดิ์ และนิยมเขียนตามคำอ่านคล้ายการสะกดคำพื้นฐานในภาษาไทย ส่วนนามสกุลที่มีความเกี่ยวข้องกับราชสกุล ณ จัมปาศักดิ์ มีหลายสกุล สันนิษฐานว่าอาจเป็นต้นแบบสกุลที่ขึ้นต้นด้วยคำว่า จำปา แต่ไม่ปรากฏหลักฐานชัดว่าสืบทอดจากราชสกุลนี้[23]

ใกล้เคียง

เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต เจ้าบุญอุ้ม ณ จำปาศักดิ์ เจ้าบ้าน เจ้าเรือน เจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่ เจ้าบุญเลิศ ณ เชียงใหม่ เจ้าบ่าวกลัวฝน เจ้าบุญมี ตุงคนาคร เจ้าบ่าวทีเด็ด เจ้าบุญสารเสวตร์ ณ ลำปาง เจ้าบุญส่ง ณ ลำปาง

แหล่งที่มา

WikiPedia: เจ้าบุญอุ้ม_ณ_จำปาศักดิ์ http://www.agoda.com/th-th/champasak-palace-hotel/... http://socialitywisdom.blogspot.com/2009/03/cia_16... http://socialitywisdom.blogspot.com/2009/04/blog-p... http://guideubon.com/news/view.php?t=49&s_id=2&d_i... http://www.oceansmile.com/Lao/Jampasak.htm http://www.ounon19.com/Champasak1.htm http://www.southlaostour.com/Hotels-in-Pakse/ http://tourlaotai.com/champasak.htm http://board.trekkingthai.com/board/print.php?foru... http://www.culture.go.th/pculture/kalasin/3_8.html